Indie Pólnocne i Nepal. [Z serii:] Przewodnik Pascala, wyd. 4 rozszerz., Bielsko-Biala 2008, Oddzial Wydawnictwo Pascal, © 1998, 8° (19,6 x 12,4 cm) s. XXII, 830. ISBN 83-7304-263-6.

Pisanie o Indiach z zalozenia zawsze bylo trudne, zwlaszcza jednak wówczas, gdy adresowano tresc opracowan do odbiorcy chcacego skorzystac z przekazu popularnego lub popularnonaukowego. Bogata i jakze odmienna od europejskiej czy amerykanskiej specyfika warunków historycznych, gospodarczych i spoleczno-politycznych zmuszala autorów albo do pracy w pojedynke i stosowania daleko idacych uproszczen albo tez do podejmowania duzymi zespolami autorskimi prac zbiorowych. Wtedy kazdy ze wspólautorów szczególowo podchodzil do poruszanych tematów czastkowych, a duzym wysilkiem mial wykazac sie redaktor calosci opracowania. W przypadku omawianego przewodnika "Indie pólnocne i Nepal" koordynacji prac redakcyjnych podjela sie Marzena Bronowska, a nad utrzymaniem linii koncepcyjnej calej serii przewodników "Pascala" czuwal Krzysztof Zywczak. Na ksztalt ostatecznej wersji tekstu zlozylo sie wiele zródel. Na stronie tytulowej wymienia sie 14 autorów, z których 3 znajduje sie na liscie autorów wydanego wczesniej przewodnika "Indie i Nepal" (wyd. 2 poszerz. i uzup., © Lonely Planet 1999) z roku 2000. Redakcja postaje jednak w ogromie swojego przedsiewziecia dosc enigmatyczna. Podaje, ze przewodnik przetlumaczono, zamieszczajac teksty i mapy, z 10. wyd. tomu "India" (2003) i 6. wyd. "Nepal" (2003) australijskiej serii "Samotnej planety" (Lonely Planet).

W istocie w omawianym wydaniu nie podala, kto dokonal tego tlumaczenia, a porównujac oryginalny tekst angielski i wersje polska dostrzegamy duza swobode przekladu. Wrecz mozna stwierdzic, ze polska postac tekstu tylko inspirowana jest przez angielski oryginal. Z poszerzonego i uzupelnionego wyd. 2 przewodnika "Indie i Nepal" (n.b. tytul okladkowy nie odpowiada w pelni tytulowi ze strony tytulowej, który brzmi "Indie Pólnocne i Nepal. Nepal: Katmandu i okolice, Pokhara, Annapurna, Everest") dowiadujemy sie, ze tlumaczenia 1. wyd. dokonali: Anna, Binek, Wojciech Glabinski, Regina Jasiewicz i Bozena Prochowicz. Dalej jednak nie wiadomo kto, co tlumaczyl, a prawa autorskie na calosc polskiej wersji jezykowej ksiazki od 1998 r. ma Pascal. Pewnym wybiegiem stala sie, umieszczona na odwrocie strony tytulowej formula autorstwa czynnosci aktualizacyjnych, które w czesci dotyczacej Indii w omawianym przewodniku wykonali: Agata Jankowiak (s. 1-151), Janusz Slodczyk (s. 152-263, 351-386), Beata Suslik (s. 264-350, 387-429) i Jadwiga Szczupak (s. 430-570). Osoby te sa faktycznymi autorami wskazanych fragmentów ksiazki. Ich wklad dubluje formula umieszczenia redaktorów stosownych fragmentów, którymi byli: Piotr Binkowski (s. s. 191-263, 387-402), Joanna Ciagala (s. s. 403-429), Beata Cynkier (s. 264-304), Mariusz Julan (s. 305-350), Józef Lubinski (s. 351-386, 430-571 [a nie s. 572] i Ewa Ressel (s. 1-190).

Korzystajac z przewodników "Pascala" nasuwaja sie krytyczne przemyslenia. Owszem sa one wydawane po polsku, co ulatwia wykorzystywanie ich przez polskich turystów, posiadaja dogodny format, bo mieszcza sie w damskiej torebce i kieszeni meskiej kamizelki. W mysl aktualnych trendów przewodnikopisarstwa znalazlo sie i miejsce na jezyk (w odniesieniu do Indii - hindi i tamilski): ogólna charakterystyka, podstawowe zasady wymowy, skrócone rozmówki z zapisem fonetycznym jezyka, w którym napisano przewodnik (zwroty grzecznosciowe, liczebniki, dialogi dotyczace podrózy, zakupów, gastronomii i naglych wypadków, a do tego podstawowe terminy realioznawcze w formie slowniczka) (s, 65-78). Lista zastrzezen na ogól bywa jednak dluga. Brak w nich kolorowych zdjec odwiedzanych miejsc, a barwne sa tylko zaginajace sie w uzyciu okladki oraz podkolorowane tytuly i podtytuly akapitów, tabelki, ramki, planiki i mapki w tekscie. Z praktycznego punktu widzenia w opisywanym tomiku serii przeszkadza niestarannie, bo niespójnie i niekonsekwentnie wykonany indeks, przede wszystkim natomiast niewolnicze trzymanie sie obarczonych angielszczyzna nazw wlasnych. Powoduje to w gruncie rzeczy duzy chaos. Objawem przyzwalajacej opcji jezykowej ostatnio pojawila sie dwutorowosc w nazewnictwie miast indyjskich, które polegaja na fonetycznym spolszczeniu nazw angielskich.

Jednak na przykladzie zapisu nazwy pólnocnoindyjskiej Kalkuty rysuje sie bezprecedensowy galimatias. W przywolywanym wydaniu z 2000 r. widnieje w indeksie koncowym haslo Kalkuta jako jedynie uzywana nazwa bengalskiej metropolii, liczacej 12 mln mieszkanców (s. [523]-549 i s. 911 w indeksie). Omawiane wydanie (jak juz wiadomo ze stopki - z 2004 r.) opowiada sie za, wywodzonym z angielskiej nazwy Calcutta [w uproszczonej wymowie: kolkate, wariantem Kolkata (w tekscie s. 403-429 i w indeksie s. 824). Nazw obiektów turystycznych przewodnik w ogóle nie tlumaczy na polski. A powinien.